Luk 22 | NAS | STEP | Enang tee tee paroro Juꞌ biikaang bereteꞌ iisiropa-koong dueꞌuuꞌnung, tee doong Kumponinge Iisipiꞌnupoong biurukaaꞌ booꞌantavurima Juꞌnupoong biurukaaꞌ baariꞌuruꞌnaꞌ taaꞌniꞌanta-koong. Aaꞌnoioꞌ Juꞌnupoonge sipisipiꞌkoo sieꞌnanka booꞌantavaarira erenge pavananka-koo karanaang sisiꞌauꞌ eeꞌnoko Kumponinge teeꞌ oovura baariꞌuruꞌ. Teeꞌkoo miring Paroro Baariꞌkoong~ tampaakoꞌnung.

Luke 22

Jiisuuꞌ Sisikeera Toraꞌantavai Dupisiꞌaako Napoꞌ Domamparuꞌnaꞌ

(22:1–24:53)

Judasie Mumunsinang Nkovuuꞌnaꞌ

(Mat 26:1-5, 14-16; Mak 14:1-2, 10-11; Jon 11:45-53)

1 Enang tee tee paroro Juꞌ biikaang bereteꞌ iisiropa-koong dueꞌuuꞌnung, tee doong Kumponinge Iisipiꞌnupoong biurukaaꞌ booꞌantavurima Juꞌnupoong biurukaaꞌ baariꞌuruꞌnaꞌ taaꞌniꞌanta-koong. Aaꞌnoioꞌ Juꞌnupoonge sipisipiꞌkoo sieꞌnanka booꞌantavaarira erenge pavananka-koo karanaang sisiꞌauꞌ eeꞌnoko Kumponinge teeꞌ oovura baariꞌuruꞌ. Teeꞌkoo miring Paroro Baariꞌkoong~ tampaakoꞌnung. 2 Teꞌmung doong dueꞌuko teinge piristiꞌnuka-koo ovontunge eeꞌnoko boto naunukai taung besiꞌaakoꞌ Jiisuuꞌ booꞌanta-koong, teka poreꞌorokoꞌ nantoong karikaꞌkoo avoreaama. 3 Teketa tenang Sietaniꞌ Judasi Kerioꞌnung-koo kuung tumparuꞌ tee eeꞌnung nanaiꞌketa kenaanka-koong narung. 4 Tee bera aing aaꞌning ninka mumunsiauꞌ: piristiꞌnuka-koo ovontunuka eeꞌnoko teing dootuuꞌnava pankava orokovui tarenuka~koo boreꞌnuka arekeeꞌ teie teing-anko Jiisuuꞌ sing-antavuainaꞌ. 5 Eeꞌnoko teinge dotuarira tee mooniꞌ avuꞌkoo tampauꞌ. 6 Eeꞌnoko teie makosinaꞌ tampura doong besiꞌuuꞌ teing-anko sing-antavuainooꞌ karikaꞌke ooaavaruko.

Ovoring Ninka Asirang-koo Taamanauꞌnaꞌ

(Mat 26:17-30; Mak 14:12-26; Jon 13:21-30; 1Kor 11:23-25)

7 Teketa tee Paroro Bereteꞌ Iisiropa-koong doong tavoꞌkuuꞌnung, teꞌmung eeꞌnaꞌmung sipisipiꞌkoo sieꞌ Taamang Baariꞌkoong pareka nkonaꞌmung. 8 Eeꞌnoko teꞌmung doong Jiisuuꞌke Piita naanka Jooni botovurema aaꞌpuuꞌnung, “Bereta niikaang Taamang Baariꞌkoong maamu-antamemurereriai naiampiainaꞌ.” 9 Tenaankai aaꞌpuretuꞌ tee, “Dake areꞌke maamu-antavampeeꞌnaang neeꞌke botomeremang?”

10 Teie aaꞌpuretuꞌ tenaanka, “Anaanka ee, tenang deeꞌ Jerusalemaꞌ tuntareko naning narunge utau ntong-poꞌnung ipampui kuru-koo teka kuneꞌdureaing. Tee siomperesi bereaing tee tumparavainava-koo. 11 Eeꞌnoko tee pava okonara nauerema aaꞌpereaing, ‘Teie nau-antai daꞌ aaꞌduinung, “Davisimainku biikanavaro arevaroi teke nkaning barevare-nupoong ninka Baariꞌkoong Taamang naiampiai-navaro?” ’ 12 Eeꞌnoko teie tee pankavaro daunavaro naurureaing neri bakeniiꞌnavaro. Teke taamang maamu-antavereaing.” 13 Eeꞌnoko tenaankai basiareta teeꞌ eeꞌnaꞌ nauvuretuꞌnaꞌ ookara oovuretuꞌ, eeꞌnoko tenaankai teke maamu-antavuretuꞌ tee Taamang Baariꞌkoong.

14 Eeꞌnoko tenang batei makotuioꞌ taamantoma tumpariruꞌnung Jiisuuꞌ bakaning kara okovuri nkanuka ninka nariꞌ. 15 Eeꞌnoko teie aaꞌpuruꞌ teing, “Ning aaꞌnaꞌ noruꞌke piamouꞌnung aung Taamang Baariꞌkoong diiꞌ ninka nariꞌ nai-koo tutung baike toraꞌpampaꞌ, 16 Aiꞌ ninge tee naurampimang ning tee aung amuriiꞌkoo napoꞌ naikampaukaꞌnung bera bakaang miruꞌ masikung dupearavainooꞌke basi Kumponing bakaang muuꞌkoo.”

17 Teketaꞌ tenang uaininareng avaako nkavura kompui tampaꞌ tampura Ovoring-koo aaꞌpuruꞌ, “Aung nkaverira tankaanteeriai, 18 Aiꞌ ninge tee naurampimang enang-eta deto tee naikamparooꞌnaang uaininaruꞌkoo bera Kumponing bakaang muuꞌ tavoꞌkuainooꞌke basi.”

19 Eeꞌnoko teie bereteꞌnu nkavura Kumponing-koo tampaꞌ tampura pisiꞌura avurima aaꞌpuuꞌ, “Aung tee nkaang mono makosi diiꞌ neeꞌdampima booꞌkoo tauraꞌmaring. Eeꞌ naierima ning norunoruꞌmerimaꞌnoaing.”

20 Eeꞌnoko taamang bakearako napoꞌ teeꞌ nariꞌ nkovuuꞌ uaini-poꞌnareng nkavura, aaꞌpuma, “Enang-eta deto areng-koo naikirima eeꞌ noruꞌmeriaing: Ninge Kumponing ninka nerakung kara naroong-anta nkaang erenge pinkaꞌantavantuꞌnung diiꞌ domantariiꞌnaang. 21 Teka, ee aing, tee bireng tee-koong ning kare-nupoong-anko simuaing-koong niꞌninka nariꞌ toonampemang aventoꞌkoo. 22 Aiꞌ ning Tee Naning-naumpoꞌ Paning-etaing teeꞌ Kumponinge temuꞌketa maromuuꞌnaꞌ moompaing, teka tee naning tooka kompui kare-nupoong-koo ning simuaing tee bakei piaaruꞌ masikung, toraꞌkuainung.” 23 Eeꞌnoko teing tee biiꞌka nianiaꞌ tutumpeuꞌ narunaꞌ narunaꞌ, aaꞌpaama, “Baa niiꞌkoo teeꞌ nkoaravainge?”

Baa Pankaimparavai-koo Tataꞌeuꞌnaꞌ

24 Eeꞌnoko napoꞌ teing barevare-nupoong biiꞌka tataꞌ tutumpeuꞌ teing-koo baa pankaing masikung ookarai noruꞌaavaꞌnaang. 25 Eeꞌnoko Jiisuuꞌke aaꞌpuruꞌ teing, “Teing dauraronanka akovitu biikaning tee booniꞌantavaarimaing teka ookarai teinge tareaarimaing miring pankaing nkavaamaung nantoong tampaꞌ nkonuka tang-koong. 26 Teka diiꞌkoo teeꞌ nkoaravaukaꞌ. Diiꞌ tee aaꞌnoaing, tee pankaing diiꞌkoo tee asiꞌnooꞌnung-pinaꞌ otoaing, eeꞌnoko tee urantanung pakupakunung otoaing. 27 Baa pankaing tamperikooꞌ, aiꞌ tee naning niiꞌning botovurimaung, aiꞌ tee naning pakupakunung? Tee eeꞌnara nantoong botovurimaung naning pankaing tamperikooꞌ, apeꞌ aing? Teka ning diiꞌkoo meuꞌke tee naning pakupakunung-pinaꞌ oꞌnomaung.

28 “Diiꞌke tee niꞌninka nariꞌ parapaara-koo orakaꞌ oꞌnori siꞌmeriaꞌ. 29 Eeꞌnoko Mmaꞌke ning iriꞌ tare-koong amuuꞌnaꞌ napoꞌ teeꞌ nariꞌ ninge diiꞌ iriꞌ tare-koong arompimaang diiꞌ aaꞌnoainaꞌ taamanirima tuaantariai nkanaventoꞌkoo nkaang muuꞌkoo kuunge; 30 Eeꞌnoko tee diiꞌ kante baꞌnantariri kara simpeꞌerimaatoaing teing kivora-ita kenaanka muuꞌ Isireeli-nupoong-koo ovontuntariri.”

Jiisuuꞌke Piita Penkempuaing Tutung Siraꞌpuuꞌnaꞌ

(Mat 26:31-35; Mak 14:27-31; Jon 13:36-38)

31 Eeꞌnoko Ovoringe aaꞌpuuꞌ, “Saimoniꞌ ee, Saimoniꞌ, Sietaniꞌ tee tauraꞌpari otong parapaarai naaranturiiꞌnaang; 32 Teka ninge daꞌ paku-koo eentamaring dakaang baito paaꞌaravarooꞌnaang. Eeꞌnoko tenang duaruaꞌdaravainooꞌketa napoꞌ bereꞌdarara daꞌmaikoriꞌ puring antaveriaing.” 33 Eeꞌnoko Piitai makuꞌuma Jiisuuꞌ aaꞌpuuꞌ, “Ovoring, ning maamumari oꞌnong daꞌ ninka nariꞌ nanuꞌkoo kiimataroma eeꞌnoko booꞌaape.” 34 Jiisuuꞌke aaꞌpuuꞌ, “Ninge nauramaang, Piita, eꞌmoong kokoreeꞌ mmeꞌ kooꞌkuaruko beemuꞌpie daꞌ penkentaravaing ning noruꞌmei otoinooꞌkoo.”

35 Eeꞌnoko Jiisuuꞌke napoꞌ aaꞌpuruꞌ teing, “Tenang ninge diiꞌ botorampiruꞌnang aing aaꞌning otoꞌderuriarukoꞌnung: kereka, eeꞌnoko siirauꞌ eeꞌnoko boonamante~, niiꞌning kapooꞌkoo ee apukaꞌdarikoꞌ?” Teinge aaꞌpauꞌ, “Otoaꞌ.”

36 Eeꞌnoko teie aaꞌpuruꞌ teing, “Teka enang baa naning siirauꞌ otoꞌevuinge nkavuaing, kereka otoꞌevuinge deekoꞌ. Eeꞌnoko bainatu otoꞌevuaung deekoꞌ bakaang mononopaꞌ baavevuraiꞌnange niiꞌnariꞌ mooꞌsiiviai. 37 Aiꞌ ninge naurampimang diiꞌ, aung kara Daari Meekung-etaing tee dupearavaing ning tooꞌmui eeꞌ minkumui oꞌnoing,

‘Tee tee boto-totoꞌnuka ninka deeruniiꞌ.’
(Aisaiaꞌ 53:12)

Eeꞌnoko kapooꞌ ning-koo daariari otoining teing koontoꞌ dupearavaininge.” 38 Eeꞌnoko daunang kuuntuꞌkai aaꞌpauꞌ teinge, “Ovoring ee, bainatuning keriꞌka aing.” Eeꞌnoko aaꞌpuruꞌ, “Otoaing, makosi.”

Jiisuuꞌ Kunsiaruꞌnaꞌ Oliveꞌpoꞌnamii-koo otoi

(Mat 26:36-46; Mak 14:32-42)

39 Teketa danto tenkenura Oliveꞌpoꞌnamii-koo nanuuꞌ, teroita bekoꞌnooꞌ. Eeꞌnoko bakaning barevare-nupoonge nariꞌ siompai berouꞌ. 40 Teka teie eeꞌ nauvuruꞌ teing, “Kumponing-koo kunsirariai parapaara-koo duaꞌdariꞌneenga.” 41 Teketa okiꞌnooꞌ danto nanuuꞌ kapang baiꞌkoo makosinooꞌ deeꞌma, eeꞌnoko kinkinura eeꞌ kunsiaruꞌ, 42 “Mmaꞌ, daꞌ piarora deekoꞌ pinau tauraꞌmeaing aung kiimata-koong kaapu baariꞌamaꞌnaang, teka tee nkaang pia deeaꞌ, daka dakaang pia siong-koo makosi.”

43 Eeꞌnoko tenang koosinung~ paning-eta tee-anko pora puring-antavuuꞌ tee. 44 Eeꞌnoko tee aaꞌnaꞌ orarunsie puruꞌantavui otoko aaꞌnaꞌ deto iriꞌoi kunsiarako ionta erenamuriiꞌ aaꞌnaꞌ mootuꞌoi tuuvui duaꞌaruꞌ kansiꞌkoo. 45 Eeꞌnoko tenang kunsiaruꞌnooꞌketa deto iꞌamparara barevare-nupoong-anko pora teing aasiaioꞌ oovuruꞌ orarunsie puruꞌurira. 46 Eeꞌnoko teie aaꞌpuruꞌ teing, “Aming-koo aasirimang diiꞌ? Daaꞌdarira kunsirariai parapaara-koo duaꞌdariꞌneenga.”

Jiisuuꞌ Daiꞌauꞌnaꞌ

(Mat 26:47-56; Mak 14:43-50; Jon 18:3-11)

47 Teka Jiisuuꞌ teeꞌ karoi otoko karikaꞌ teke tavoꞌariruꞌnung Judasie barampuri, tee eeꞌnung nanaiꞌketa kenaanka-koong narung. Eeꞌnoko Judasi Jiisuuꞌanko beuꞌnung nuunuvuuꞌnaang. 48 Teka Jiisuuꞌke aaꞌpuuꞌ tee, “Judasi, dake ee ning Tee Naning-naumpoꞌ Paning-etaing nuunu ninka kare-nupoong-koo simemaang?”

49 Eeꞌnoko tenang bakaning barevare-nupoonge nariꞌ otorokoꞌninge arekeeꞌ nkoaravainaꞌ ooaara teinge aaꞌpauꞌ, “Ovoring, bainatue tavarampiai ee?” 50 Eeꞌnoko teing-koo narunge piristiꞌkoong pankaing bakaang botovotonaaꞌ tekaꞌpuma domeꞌ tamparomeꞌ eteꞌuuꞌ. 51 Teka Jiisuuꞌke aaꞌpuuꞌ, “Ei, bakerari.” Eeꞌnoko Jiisuuꞌke bakaang domeꞌ kompura tempaꞌantavuuꞌ.

52 Eeꞌnoko Jiisuuꞌke teing tee tooꞌdeaama porouꞌning aaꞌning: piristiꞌnanka-koo ovontung, dootuuꞌnava pankava orokovui tarenuka~koo boreꞌnuka eeꞌnoko Juꞌnupoong-kooning pankenanka aaꞌpuruꞌ, “Diiꞌke ee ning tavuꞌ ninka bakiaaꞌnko deemerima bainatu dovang ninka eeꞌnoko ankonuꞌ poring? 53 Tenang ning diiꞌ ninka nariꞌ oꞌnoi doong kante dootuuꞌnava pankava-koo ning diiꞌke komeriaꞌ, teka aung tee batei diiꞌ diikaang, mutaanang-koong iriꞌ ninka.”

Piita Jiisuuꞌkoo Penkemparuꞌnaꞌ

(Mat 26:57-58, 67-75; Mak 14:53-54, 65-72; Jon 18:12-18, 25-27)

54 Teketa tee teinge Jiisuuꞌ mooꞌaara nkavauꞌnung bera piristiꞌnuka biikaang pankaing bakanavaꞌkoo tavoꞌauꞌ. Piitai damaꞌke isipoꞌketa kaarie sipuma siompukoꞌ. 55 Eeꞌnoko pava-koo uroꞌmang teing Jiisuuꞌ mooꞌauꞌninge ntaꞌ betuꞌaara baꞌnaniaioꞌ napoꞌ Piita teꞌ baꞌnanuuꞌ teing-koo meuꞌ. 56 Teketaꞌ nanie neraiꞌnaꞌke botovotonaaꞌke oovuuꞌnung araka-koo baꞌnamparioꞌ, eeꞌnoko keuvukotaaꞌ aaꞌpuuꞌnung, “Aung naning tee Jiisuuꞌ ninka nariꞌ otoremaung.” 57 Teka tee penkemparuꞌ, aaꞌpuma, “Ani ee, ninge tee noruꞌampaꞌ.” 58 Napoꞌ teketa pankaroompuaruko niiꞌnunge napoꞌ oovura aaꞌpuuꞌ, “Daꞌ aung teie, teing-koong narung.” Teka Piitai aaꞌpuuꞌ, “Aung ee, ning deeaꞌ.”

59 Eeꞌnoko niiꞌning batei narung aua-pinaꞌ tankinuko, napoꞌ niiꞌnunge deravari aaꞌpuuꞌ, “Bakei tasiꞌpansi oꞌnong aung, tee narung napoꞌ teing ninka otoromaung, aiꞌ aung Kaaleliꞌnupoong-pinaꞌ karomang.” 60 Teka Piitai aaꞌpuuꞌ, “Aung ee, ning noruꞌampaꞌ kapooꞌ dake minkuemaatomaung.” Eeꞌnoko tenang namuꞌke teeꞌ karoi otoko kokoreeꞌ kooꞌkuuꞌ. 61 Eeꞌnoko Ovoringe bereꞌarama Piita dutai naapu narung oovuuꞌ. Eeꞌnoko Piita-koo tenang noruꞌkoo pouꞌ tee Ovoring bakaang kara tee eeꞌ minkuvuuꞌnung, “Kokoreeꞌ mmeꞌ kooꞌkuaruko daꞌ beemuꞌpie penkentaravaing ning noruꞌmei otoinooꞌkoo.” 62 Eeꞌnoko teketa tenkenura orarunsiari biromparuꞌ.

63 Enang tee teinge nantoonge Jiisuuꞌ kompai otokoꞌninge duta daiꞌaara muraꞌaama akapeuꞌaama aaꞌpaakoꞌ, 64 “Tarampeerarama~ tampeai baie teeꞌ muraꞌdumaang?” 65 Eeꞌnoko niiꞌning mmauꞌ kara oreng minkuaakoꞌ tee-koo.

Jiisuuꞌ Koompaaraꞌnavitu-koo Uroꞌkanooꞌ Donkong-antavauꞌnaꞌ

(Mat 26:59-66; Mak 14:55-64; Jon 18:19-24)

66 Tenang taneꞌpuioꞌ pankeuꞌ urantanuka oosiariruꞌ aaꞌning: piristiꞌnuka-koo ovontung eeꞌnoko boto naunuka kara taaraevaavaꞌnaang, eeꞌnoko Jiisuuꞌ teing-koo koompaaraꞌnavitu-koo meuꞌ poꞌantavauꞌ. 67 Eeꞌnoko aaꞌpauꞌ, “Daꞌ tee Kumponinge tero Pakoꞌpariꞌniiꞌ niiꞌ domameri taremeriainooꞌkoo deekoꞌ naumeriai!” Teka teie aaꞌpuruꞌ teing, “Ninge naurampiko deekoꞌ masikaꞌantameriarooꞌ naang. 68 Eeꞌnoko ninge niaꞌdampiko deekoꞌ makuꞌmeriarooꞌnaang, niiꞌnooꞌ simpiriꞌantameriarooꞌnaang. 69 Teka enang-eta deto tee ning Tee Naning-naumpoꞌ Paning-etaing Kumponing Iriꞌ Okonara-koo tampavine-koo baꞌnamaraaꞌnaang tare-nko deemari.”

70 Eeꞌnoko ookarai aaꞌpauꞌ, “Arekeeꞌ miruꞌemaang? Daꞌ ee Kumponing Bauring?” Eeꞌnoko makuꞌurima aaꞌpuuꞌ, “Teeꞌ minkuerinaꞌ nariꞌ oꞌnong.” 71 Eeꞌnoko teinge aaꞌpauꞌ, “Niiꞌning aming kara besiꞌampiiꞌnaang niiꞌke aung dupisiꞌkoo makosi? Tee tee aung enang niiꞌka taaravampiring bakaang beꞌduuꞌke Kumponing akapeuꞌuko bauring tamparama!”